Ballon

Dinsdag 17 september staat de Duitse film Ballon op het programma. Dat is niet geheel en al toevallig, want dan is het op een dag na precies 40 jaar geleden dat de spectaculaire gebeurtenis plaatsvond die ten grondslag lag aan deze film.

We schrijven de DDR, 1979. De Koude Oorlog is op zijn hoogte- of zo u wilt, dieptepunt. Menigeen van onze bezoekers kan zich deze periode vast nog heel levendig voor de geest halen. Hoe levendig moet dat dan wel niet zijn voor diegenen die destijds noodgedwongen aan de andere kant van het IJzeren Gordijn leefden.

Peter en Doris Strelzyk horen hoe hun jongste zoon in een schoolkoor de zegeningen van de Oost-Duitse communistische partij bezingt. Peter maakt enkele cynische opmerkingen die hem niet door iedereen in dank worden afgenomen. In de DDR kan iedereen immers een Staatsinformant zijn en dan kun je zomaar worden opgepakt. Niemand is te vertrouwen.

Samen met hun vrienden, de familie Wetzel, vatten de Strelzyks het plan op om de verstikkende DDR te ontvluchten. Dit moet gebeuren met behulp van een door henzelf gebouwde en in elkaar genaaide gigantische ballon. De eerste poging mislukt jammerlijk, net voor de grens met West-Duitsland crasht de ballon in een bos. Ze weten behouden thuis te komen, maar het duurt natuurlijk niet lang voordat de ballon wordt gevonden. De gevreesde Stasi, de Oost-Duitse veiligheidsdienst, begint een genadeloze klopjacht op de ballonvaarders.

In de daaropvolgende weken leven de gezinnen in voortdurende angst. Dat wordt des te spannender, omdat de vriendelijke buurman van de Wetzels een Stasi-medewerker is.  Toch besluiten ze een nieuwe poging te wagen. Zo onopvallend mogelijk proberen ze door het hele land kleine stukken stof te kopen die ze dan thuis aan elkaar naaien tot een nieuwe ballon. Ondertussen heeft de Stasi medicijnen gevonden in de achtergelaten eerste ballon. De Stasi doet verwoede pogingen om de oorsprong van deze medicijnen te achterhalen. Het net sluit zich …

Iedereen weet hoe dit verhaal eindigt, want het heeft destijds alle media gehaald. Het lukt de families ternauwernood te ontsnappen en de opluchting (bij ballonvaarders én publiek) is groot als ze door West-Duitse agenten met een sappig Beiers accent worden begroet.

Ondanks deze bekende afloop is het regisseur Michael Bully Herbig gelukt om een uitstekende, uiterst spannende film af te leveren. Hij wilde er een “Duitse film voor een internationaal publiek” van maken en dat is hem glansrijk gelukt. Ballon is zowel meeslepend als relevant. Het is een enerverend kat- en muisspel dat je twee uur lang op het puntje van je stoel houdt.

Overigens ging het tussen de echte families na de succesvolle landing in het Westen steeds slechter. De Strelzyks zochten de publiciteit, terwijl de Wetzels liever teruggetrokken in de luwte leefden. Na een tijdje besloot de gefrustreerde Günter Wetzel om zijn versie dan ook maar voor het voetlicht te brengen. Wilt u weten hoe zijn verhaal luidt? Ga naar zijn website www.ballonflucht.de. Duitstalig (dat vermoedde u al), maar ook in het Engels.

‍