De Jacht op Meral Ö

De jacht op Meral Ö gaat over een vrouw die verstrikt raakt in de bureaucratische ellende, gecreëerd door onze overheid, tijdens de toeslagenaffaire. “Het spijt me maar ik zie uw bezwaar niet in het systeem staan” , “Ik kan u alleen vertellen wat ik hier op mijn scherm zie staan”, “Ik heb de regels niet bedacht, mevrouw”.

Bij De jacht op Meral Ö zit je 1,5 uur op het puntje van je stoel met een gevoel van ongeloof dat dit mogelijk is in ons land dat toch altijd een verzorgingsstaat was. Een land waar de politie en dus de staat “je beste vriend” zou moeten zijn. Dat geldt dus niet voor iedereen en zeker niet voor de Turkse Meral Ö die door de belastingdienst als staatsvijand nummer 1 wordt verklaard vanwege vermoedens van fraude. De belastingdienst vordert van haar een terugbetaling van € 34.000 aan kinderopvangtoeslag. Ondanks het feit dat Meral protesteert en aangeeft dat de invordering volkomen onterecht is wordt er beslag gelegd op haar inkomen in de thuiszorg, worden er door sociale rechercheurs huiszoekingen gedaan en gaat de raad voor de kinderbescherming onderzoeken of de kinderen nog wel bij Meral mogen wonen. Haar naam is bij de belastingdienst komen bovendrijven omdat een “alleenstaande moeder” nu eenmaal een hoger risicoprofiel met zich meebrengt, blijkbaar.

De regisseur kruipt in het hoofd van Meral, het slachtoffer, maar daarnaast ook in dat van de sociaal rechercheur. Hij handelt in opdracht van de belastingdienst, gepersonaliseerd door de chef die aangeeft dat "als je maar goed doorzoekt je altijd wel wat kunt vinden” en “die mensen maken het er meestal zelf naar, toch?”. Aan de ene kant lijkt de sociaal rechercheur, Ron, te twijfelen of dit onderzoek wel rechtmatig is terwijl hij een moment later de wasmand van Meral aan het doorzoeken is.

Naast dit soort overduidelijk wangedrag van de belastingdienst bevat de film  gelukkig veel subtielere verwijzingen naar de nachtmerrie waarin slachtoffers van het toeslagenschandaal terecht zijn gekomen. Bijvoorbeeld de vernedering die Meral voelt als ze overweegt of ze wel die dure pindakaas voor haar dochters moet kopen, of ze had moeten melden dat ze boodschappen van een oom gekregen had en het extraatje voor de kinderen dat ze van een mevrouw van wie ze de haren knipte kreeg, moest ze dat ook opgeven?

Regisseur Bouma maakte eerder een documentaire over het toeslagenschandaal (“Alleen tegen de staat”, 2021). De jacht op Meral Ö is echter een echte speelfilm en een gedramatiseerde bewerking gebaseerd op vele verhalen van slachtoffers van dit schandaal. De stilte in de zaal die volgde na de eindcredits bij de voorstelling die wij bezochten was tekenend voor de indruk die de film op ons had gemaakt. ‍‍

‍de Volkskrant (★★★★) 'Pure bureaucratiehorror'
VPRO Cinema (★★★) 'De boodschap in de film is hard en krachtig'
‍Veronica Superguide (★★★) 'Sterke blik op de toeslagenaffaire'
‍Trouw (★★★) 'indringend drama over het toeslagenschandaal'
Filmkrant 'kastje, muur, kastje, muur'
‍

‍