The Little Comrade

Wat een mooie lieve film is The Little Comrade! En wat een vertederende hoofdrol van het kleine meisje Leelo.

Het is 1950 en Estland gaat gebukt onder de terreur van het Stalinisme. Hoe onschuldig ook, elke vorm van Ests nationalisme wordt genadeloos de kop ingedrukt. Als de moeder van de zesjarige Leelo die onderwijzeres is haar schoolkinderen onschuldige Estse liedjes leert en ze ook nog eens de Estse nationale vlag in huis blijkt te hebben wordt ze zonder pardon afgevoerd. Vlak voordat ze in de politieauoto stapt zegt ze tegen Leelo: “Als je lief bent, ben ik snel weer terug.” U begrijpt, dat gaat in de Sowjetunie niet zonder slag of stoot: gevangenis, schijnproces, Siberisch heropvoedingskamp, daar gaan jaren overheen, áls je al terugkomt.

Ondertussen probeert kleine Leelo natuurlijk om heel erg lief te zijn en zich als voorbeelddochter te gedragen. Maar ondanks al haar aandoenlijke pogingen werkt ze zich nogal eens in de nesten. En zo groeit bij haar gaandeweg de angst dat het háár schuld is dat moeder nog steeds niet terug is.

Danig onder de indruk van de wapperende Sowjet-banieren en de mooie om de nek geknoopte rode zakdoek van de Jonge Pionieren wil Leelo ook dolgraag een Pionier worden. In haar kinderlijke onwetendheid beseft ze natuurlijk niet dat dat met een “criminele” moeder nooit voor haar is weggelegd. Ook begrijpt ze niet waarom haar vaders sportmedailles (Estse sportmedailles!) moeten worden weggegooid en waarom komen die enge mannen in het zwart toch telkens weer op bezoek?

Het is ronduit schitterend om te zien hoe de film omgaat met de verwarring van de kleine meid. “Papa, wat is een kameraad?” “Dat is een respectabel persoon”, antwoordt hij, “zoals Meneer en Mevrouw vroeger”.

Ondanks het serieuze thema zit er in The Little Comrade op de juiste momenten ook de nodige humor. Al met al levert dit een indrukwekkende, ontroerende film op. Zal Leelo haar moeder ooit terugzien? Het antwoord op die vraag komt op 29 oktober. Beslist gaan kijken!

‍